Waarom het nog lang duurt voor banken weer functioneren

Dat het vertrouwen in het bankwezen een flinke knauw heeft gekregen, hoef ik waarschijnlijk niet uit te leggen. Ik hoor dat banken hier flink mee in hun maag zitten en dat vertrouwen graag willen herstellen. Fascinerend genoeg zie ik hier medio 2013, zes jaar (!) na de aanvang van de kredietcrisis, mar weinig van terug. Het enige dat ik merk, zijn berichtgevingen in het nieuws die duiden op de koers die banken gaan varen om het beter te doen. En die zijn weinig hoopgevend. Gisteren waren er op BNR twee mooie voorbeelden te vinden.

Waarheen leidt de weg…

Mijn buurman is afgelopen weekend plotsklaps overleden. Hartstilstand. De steeg waarin ik woon is ineens erg stil. Toch gaat daarbuiten alles gewoon door. In de lente valt dat des te meer op. Merels zingen op het dak, duiven bouwen een nest in onze klimop (en wij proberen dat te voorkomen), onze bomen staan vol in bloei. Maar ik voel me even erg leeg. Precies zoals dat altijd gaat als een dierbare me ontvalt. Organisatorische ‘problemen’ lijken ineens zeer triviaal. Waar maken we ons toch druk over?

Een apenlesje

‘Empathische leiders doen het beter‘, hoorde ik op 28 maart op BNR (9u36). Aan het woord was Alex van Hooff, die samen met zijn vrouw Bertine de directie vormt van Burgers’ Zoo. Weer zo’n prachtig familiebedrijf, dat inmiddels 100 jaar bestaat. Van Hooff ziet veel parallelen tussen onze mensenwereld en de dierenwereld. Hij geeft daar een leuk voorbeeld van, als de interviewer een stelling voorlegt over opvoeden met de harde hand.

Marketingbullshit?

Iedereen die bedrijfskunde, commerciële economie of een willekeurige managementopleiding heeft gevolgd, is bekend met de marketingconcepten van Kotler en consorten. Ik dus ook. Termen als ‘differentiatie’, ‘segmentatie’, ‘doelgroepen’ en ‘USP’s’ zijn voor ons gesneden koek. Zo logisch als wat: je moet je onderscheiden van anderen. En je moet je richten op je loyale klanten. Jaja, what’s new? Nou, eigenlijk dat al die ideeën helemaal niet wetenschappelijk bewezen zijn. Het zijn niet meer dan visies op wat wel eens zou kunnen werken. Of niet dus.

Ook gij, Boogerd…

De kogel is door de kerk: oud-wielrenner Boogerd bekent dopinggebruik. Eindelijk, want al maanden gonst het van de geruchten om zijn persoon. En natuurlijk niet alleen om hem, want zeker na de bekentis van Lance Armstrong valt de ene renner na de andere van zijn voetstuk. Doping lijkt de gewoonste zaak van de wereld in de wielersport. Er wordt verslag van gedaan dat het in de 19e eeuw al gebruikt werd. En uit onderzoek blijkt dat de verschillende dopingschandalen maar een beperkte imago-schade voor de sport opleveren. Wel wordt geloofd dat de media het imago van de sport omlaaghalen…

The show must go on

Wat leven we toch in een spannende tijd. Midden in de crisis, althans dat denken we nu, worden we bestookt met tegenstrijdige geluiden over hoe te handelen. Gisteren las ik dat Cirque du Soleil honderden banen gaat schrappen.  Cirque du Soleil, één van de bekende Harvard businesscases van een succesvolle transformatie. Een ‘gamechanging’ bedrijf dat een nichemarkt in is gedoken met zeer veel succes. Het gaat ze al jaren voor de wind. Wat is er dan aan de hand? In het artikel wordt gesteld dat het circus een recordjaar achter de rug heeft met een verkoop van 14 miljoen kaartjes. Eenieder die er weleens is geweest, kan makkelijk uitrekenen dat ze dan een flinke omzet maken! Als je het wilt weten: bijna $ 1 miljard. Cirque du Soleil maakt desondanks bijna geen winst. En dus moeten er mensen uit.

Een heel ander geluid kwam deze week van John Fentener van Vlissingen en Wim van der Leegte. Zij braken deze week maar weer eens een lans voor familiebedrijven onder andere op BNR, in het FD, bij De Wereld Draait Door en zelfs de TROS TV Show. Zij stellen dat de kracht van deze bedrijven zit in de bedrijfsfamilie en dat je die zoveel mogelijk bijeen moet houden. Liever een loonoffer dan mensen ontslaan… (*)

Wat is nou wijs? Natuurlijk kun je daar zonder aanvullende informatie niet zomaar iets over zeggen. Maar ik zou verwachten dat Cirque du Soleil, met haar achtergrond als circus, bij uitstek een familiebedrijf is. Moet ze de familie dan ook bij elkaar houden? Klaarblijkelijk is ook Cirque du Soleil niet ontsnapt aan de tendens om almaar groter te moeten worden. In 2001 stelde Daniel Lamarre, de nieuwe CEO, dat Cirque du Soleil, met een omzet toen van $ 0,5 miljard, jaarlijks zou moeten groeien met 25%. En in 2008 werd besloten dat in plaats van één nieuwe show per jaar, er drie nieuwe shows per jaar gelanceerd moesten worden, dat er permanente voorstellingen op meerdere locaties moesten komen en dat er nieuwe variaties op de shows moesten komen (magie, variëté en musical). In deze tijd! Om de gewenste groei te realiseren, zijn mensen nodig. Inmiddels werkt er 2.000 man op het hoofdkantoor van Cirque du Soleil in Montreal; 40% van het totale personeelsbestand. Volgens de berichten zal de grootste klap hier vallen. Maar welke keuzes gemaakt worden, is vooralsnog niet helder. Volgens mij hoeft het zo moeilijk niet te zijn: ga terug naar je basis. In 2008 bedroeg de omzet ‘slechts’ $733 miljoen, maar de operationele winst $175 miljoen. De ingeslagen weg lijkt dus niet de juiste: groter is niet altijd beter. Ik ben benieuwd of Lamarre de weg terug weet te vinden!

(*) Noot:

Mathieu Weggeman (hoogleraar organisatiekunde TU/e) en Peter Swinkels (vml. CEO Bavaria) trekken in dit artikel een mooie parallel met het Rijnlands model, waarin de lange termijn prevaleert boven de korte termijn. Zoals Swinkels vertelt over Bavaria, een familiebedrijf sinds 1719: “Ons bedrijf is geen money making machine, maar een plek waar mensen samenwerken: een werkgemeenschap. Ik had de onderneming in bruikleen van vorige generaties. Het is daarom jouw opdracht om een beter bedrijf aan de volgende generatie over te dragen. Je moet iets positiefs toevoegen. Dat geeft vanzelf al een heel andere horizon – dan kun je onmogelijk de snelle winst centraal stellen.“

2013: andersdenkunde

Gisteren de prachtige uitzending van Tegenlicht gezien met Joris Luyendijk op zoek in de Londense City naar ‘Het brein van de bankier‘? Als je net als ik gefascineerd bent door wat systemen met mensen doen: kijken! Ik wil slechts één quote van Luyendijk opnemen: “Als ik één ding heb geleerd het afgelopen jaar: dit systeem heeft alleen maar verliezers. En zolang we de bankiers niet ook zien als verliezers, gewoon de best betaalde verliezers, die in ruil voor al dat geld een verschrikkelijk leven hebben, in een omgeving die verschrikkelijk is, […] dan heb je het echt niet begrepen. Dus ik denk: we moeten ze gaan knuffelen. Zo lang we boos zijn, bevestigen we het idee dat zij iets hebben dat wij willen hebben. En die vermeende jaloezie, die hebben ze nodig bij hun zelfbeeld. ”

Dat is nog eens anders denken!

Ik wens iedereen een inspirerend 2013 vol prachtige verrassingen!

Nog eens over dat pak

Een paar maanden terug schreef ik over de rol van het pak in organisaties. Ik plaatste voorzichtig de hypothese dat het pak weleens een situationele factor zou kunnen zijn, die een rol speelt bij ongewenst gedrag in organisaties. Ik ben veel aangesproken op het stuk, zowel door mensen die voor- als mensen die tegenstander zijn van dit idee. Echt veel verder bracht dat me nog niet, vooralsnog blijft het bij meningen. En toen was daar vorige week ineens een interessant bericht op BNR.

Uit ‘Het Beste Werkgeversonderzoek’ van Effectory en VNU Vacature Media komt naar voren dat de beste werkgevers van Nederland geen pak dragen, maar een spijkerbroek. “De spijkerbroek zorgt voor een informele sfeer en daardoor zouden werknemers harder gaan werken. Verder moet een werkgever interesse tonen, zelf hard meewerken en zijn gezicht laten zien op de werkvloer.”

Dat is een interessante constatering. In mijn post gaf ik aan dat het pak wellicht een soort kostuum is, dat een verkleedpartij plaatsvindt die men uitvoert om zijn ‘werkrol’ in te kunnen nemen. En dat die werkrol wel eens zou kunnen leiden tot ongewenst (agressief, minder efficiënt en effectief) gedrag. De bevindingen uit het onderzoek van Effectory en VNU Vacature Media duiden erop dat deze werkrol in pak ook als een meer formele rol wordt beleefd. En klaarblijkelijk leidt juist informaliteit tot hogere productiviteit. Dat brengt wat mij betreft het pak op een 0-2 achterstand. Van Regteren Altena gaat het zwaar krijgen…

Voorkom burn-outs!

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft als taak het publiceren van betrouwbare en samenhangende statistische informatie, die inspeelt op de behoefte van de samenleving. Vanuit deze taak publiceert het CBS veel interessante onderzoeken, onder andere op het thema ‘arbeid & sociale zekerheid‘. Afgelopen week kwam binnen dit thema het verschijnsel ‘burn-out’ aan de orde. In 2011 kampten ruim 900.000 werknemers (13% van het totaal) met burn-outklachten. Sinds 2008 is dit percentage ongeveer gelijk gebleven. Het spreekt voor zich dat deze klachten negatieve effecten hebben op de prestaties en productiviteit van de betreffende werknemers. En dus dat organisaties er alles aan moeten doen om dit percentage terug te brengen.

Geslaagde Inspiratiesessie MKB!

Op 7 november j.l. organiseerden wij op Twynstra Gudde een Inspiratiesessie voor het MKB. Aanleiding vormde het onderzoek dat we eerder hebben uitgevoerd naar ‘de succesformule van het MKB‘. Voor dit onderzoek hebben wij 10 inspirerende ondernemersverhalen gehoord, die wij graag wilden delen!